Α ΝΑΓΚΑΙΑ Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΚΟΙΝΩ ΝΙΑΣ

Α­ΝΑ­ΓΚΑΙΑ Η ΝΗ­ΣΤΕΙΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΚΟΙ­ΝΩ­ΝΙΑΣ

Ε­πι­στο­λή του Γέ­ρο­ντος Δα­νιήλ Κα­του­να­κιώ­του ¨πε­ρί νη­στεί­ας πρό της θεί­ας κοι­νω­νί­ας¨. ( Εκ του βι­βλί­ου Πα­τρι­καί Δι­δα­χαί Γέροντος Δα­νι­ήλ Κα­του­να­κιώ­του)

¨ Ο τρώ­γων μου τήν σάρ­κα καί πί­νων μου τό αι­μα εν ε­μοί μέ­νει κα­γώ εν αυτω” ( Ιω­άν. 6, 56)

Πολ­λοί αυ­τό­θι Πνευ­μα­τι­κοί ο­ρί­ζουν ο­τι δέν ει­ναι α­πα­ραί­τη­τος η νη­στεί­α πρό της θεί­ας κοι­νω­νί­ας, καί πρός α­ντί­κρου­σιν των ε­πι­χει­ρη­μά­των των πα­ρα­θέ­του­με τήν ε­πι­στο­λή γέ­ρο­ντος Δα­νι­ήλ Κα­του­να­κιώ­του του Α­γί­ου Ο­ρους πρός Ιω­άν­νην Κου­τσού­κου, η ο­ποί­α ε­γρά­φη κα­τά μη­να Ια­νουά­ριον τω 1901.

¨Εις α­πά­ντη­σιν της πε­ρί προ­ε­τοι­μα­σί­ας ε­πί τη Με­τα­λή­ψει των Α­χρά­ντων Μυ­στη­ρί­ων υ­με­τέ­ρας ε­ρω­τή­σε­ως, καθη­κον ιε­ρώ­τα­τον ε­θε­ώ­ρη­σα ο­πως δια­φω­τί­σω τήν Σήν α­γά­πην ως ε­πε­ται. Καί ε­πει­δή, ως γρά­φε­ται οι αυ­τό­θι πνευ­μα­τι­κοί ε­χουν κα­νο­νί­σει με­ρι­κούς α­δελ­φούς νά με­τα­λαμ­βά­νω­σι καθ΄ε­κά­στην Κυ­ρια­κήν α­νευ προ­η­γου­μέ­νης νη­στεί­ας καί αν του­το χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται καί θέ­λε­τε νά μά­θε­τε υφ΄ημων κα­λόν, διά του­το α­πα­ντω­μεν ως ε­φεξης:

Oι αυ­τό­θι πνευ­μα­τι­κοί κη­ρύτ­του­σιν ο­τι εις τούς προ­σέ­χο­ντας χρι­στια­νούς δέν πρέ­πει νά προ­ηγη­ται η νη­στεί­α, αλ­λά η ε­γκρά­τεια. Οι πνευ­μα­τι­κοί διά νά ε­πι­βά­λω­σι τήν ε­νά­ρε­τον βιο­τήν εις τούς προ­σέ­χο­ντας εν τω κό­σμω χρι­στια­νούς, ο­φεί­λου­σιν εκ κα­θή­κο­ντο­ς νά πα­ρο­τρύ­νω­σιν αυ­τούς εις τήν ε­ξά­σκη­σιν της νη­στεί­ας, η­τις ε­στίν ο κυ­ρί­ως χα­λι­νός της σαρ­κός καί η­τις ε­νο­μο­θε­τή­θη πα­ρά της του Χρι­στου Εκ­κλη­σί­ας νά δια­τηρη­ται κα­τά Τε­τάρ­την καί Πα­ρα­σκευ­ήν καί καθ΄ο­λας τάς διω­ρι­σμέ­νας Α­γί­ας Τεσ­σα­ρα­κο­στάς καί λοι­πάς νη­στη­σί­μους η­μέ­ρας.

Ε­άν τοί­νυν οι πνευ­μα­τι­κοί εν­στερ­νι­ζό­με­νοι τήν, ως μή ω­φει­λον και­νο­φανη ταύ­την ι­δέ­αν πα­ρο­τρύ­νω­σι τούς ευ­λα­βεις χρι­στια­νούς, ι­να μή νη­στεύ­ω­σι πρό της Ιερας Με­τα­λή­ψε­ως ας η­ξεύ­ρω­σιν ο­τι με­γά­λως α­μαρ­τά­νου­σι τάς Α­πο­στο­λι­κάς καί συ­νο­δι­κάς καί της του Χρισ­του Εκ­κλη­σί­ας ιε­ράς πα­ρα­δό­σεις, αλ­λά καί α­παλ­λο­τριω­σι τούς ευ­λα­βεις χρι­στια­νούς των ευ­σεβων καί πνευ­μα­τικων αι­σθη­μά­των, α­τι­να α­να­ζω­πυ­ρου­ται διά νη­στεί­ας, η­τις ειω­θεν α­γνί­ζειν τό σω­μα καί τήν ψυ­χήν.

Εν ταις λα­μπρό­τη­σι των Α­γίων σου πως ει­σε­λεύ­σο­μαι ο α­νά­ξιος; Ε­άν γάρ τολ­μή­σω συ­νει­σελ­θειν εις τόν νυμ­φω­να, ο χι­τών με ε­λέγ­χει, ο­τι ουκ ε­στι του γά­μου, καί δέ­σμιος εκ­βα­λου­μαι υ­πό των Αγ­γέ­λων. Κα­θά­ρι­σον, Κύ­ριε, τόν ρύ­πον της ψυχης μου καί σω­σόν με ως φι­λάν­θρω­πος.

Στάς πε­ρί νη­στεί­ας Α­πο­στο­λι­κάς πα­ρα­δό­σεις καί πρώ­την γε τήν του Ι­γνα­τί­ου του Θε­ο­φό­ρου, ο­στις εν τη πρός Φι­λιπ­πη­σί­ους αυ­του ε­πι­στολη τοιαυ­τα ε­κτί­θη­σι: ¨Τεσ­σα­ρα­κο­στήν μή ε­ξου­θε­νει­τε, μί­μη­σιν γάρ πα­ρέ­χει της του Κυ­ρί­ου πο­λι­τεί­ας. Με­τά τήν του Πά­θους ε­βδο­μά­δα μή πα­ρορα­τε Τε­τρά­δα καί Πα­ρα­σκευ­ήν.¨ Ε­πί­σης καί οι λοι­ποί Α­πό­στο­λοι εις τάς δια­τα­γάς αυτων νο­μο­θε­του­σι πε­ρί ταύ­της ως εξης: ¨Χρή νη­στεύ­ειν Με­γά­λην Ε­βδο­μά­δα καί Τε­τρά­δα καί Πα­ρα­σκευ­ήν.¨ Ο­τι δέ ο ι­διος ο Χρισ­τός τήν νη­στεί­αν των δύ­ο η­μερων τού­των ε­νο­μο­θέ­τη­σεν, ας α­κού­σω­μεν τί λέ­γου­σιν οι θειοι Α­πό­στο­λοι εν ταις δια­τα­γαις αυτων βι­βλ. ε΄ κεφ. ιδ΄. ¨Πα­ρήγ­γει­λεν ημιν αυ­τός (σ.σ. ο Κύ­ριος) νη­στεύ­ειν Τε­τρά­δα καί Πα­ρα­σκευ­ήν.¨

Δέ­σπο­τα φι­λάν­θρω­πε, Κύ­ριε Ι­η­σου Χρι­στέ, ο Θε­ός μου, μή εις κρι­μά μοι γέ­νοι­το τά α­για ταυ­τα διά τό α­νά­ξιον ει­ναί με, αλ­λ εις κά­θαρ­σιν καί α­για­σμόν ψυχης τε καί σώ­μα­τος καί εις αρ­ραβω­να της μελ­λού­σης ζωης καί βα­σι­λεί­ας. Ε­μοί δέ τό προ­σκολ­λα­σθαι τω Θεω α­γαθόν ε­στι, τί­θε­σθαι εν τω Κυ­ρίω τήν ελ­πί­δα της σω­τη­ρί­ας μου.

Πα­ρα­τρέ­χων δέ πλεί­στας αλ­λας μαρ­τυ­ρί­ας κα­τα­δει­κνυού­σας τήν υ­ψη­λήν των αρ­χαί­ων χρι­στιανων πο­λι­τεί­αν, φέ­ρω μό­νον εις πί­στω­σιν τόν αυ­τόν χρυ­σορ­ρή­μο­να Χρυ­σό­στο­μον, ο­στις εκ­θειά­ζων καί οιο­νεί υ­πε­ρε­παινων τούς ευ­λο­γη­μέ­νους της ε­ποχης του χρι­στια­νούς, ι­δού τί πε­ρί αυτων δια­γο­ρεύ­ει: ¨Ει­σί τι­νες οι πρός αλ­λή­λους φι­λο­τι­μού­με­νοι καί θαυ­μα­σίαν α­μιλ­λαν ποιού­με­νοι, οι μέν ο­λο­κλή­ρους η­μέ­ρας α­σι­τοι δια­τε­λου­σι, οι δέ ουκ οι­νου μό­νον, ου­δέ ε­λαί­ου, αλ­λά πα­ντός ε­δέ­σμα­τος χρη­σιν της ε­αυτων εκ­βάλ­λο­ντες τρα­πέ­ζης, αρ­τω καί υ­δα­τι χρώ­με­νοι, τήν Τεσ­σα­ρα­κο­στήν δια­νύ­ου­σιν α­πα­σαν.¨

Εκ των α­νω­τέ­ρω α­ρι­δή­λως κα­τα­δει­κνύ­ε­ται η κα­τά­στα­σις των τό­τε χρι­στιανων, ων Πνευ­μα­τι­κός Πα­τήρ ε­τύγ­χα­νεν α­νεν­δοιά­στως αυ­τός ο Χρυ­σους Δι­δά­σκα­λος.

Η­μεις οι­δα­μεν πά­νυ καλως ο­τι τό στά­διον της χρι­στια­νικης πο­λι­τεί­ας α­παι­τει τήν διό­δευ­σιν της στενης καί τε­θλιμ­μέ­νης πο­λι­τεί­ας α­παι­τει νη­στεί­ας, προ­σευ­χάς, α­γρυ­πνί­ας, α­παι­τει τήν διό­δευ­σιν της στενης καί τε­θλιμ­μέ­νης ο­δου καί ου­χί τήν ρα­στώ­νην, τήν α­νε­σιν καί τήν σπα­τά­λιν. Οι πα­ραι­τού­με­νοι της νη­στεί­ας καί ευ­ρι­σκό­με­νοι ε­ντός των ε­φαρ­μά­των του κό­σμου αι­τιων πως πα­ρα­καλω θά αν­θέ­ξω­σιν εις τάς προ­σγι­νο­μέ­νας προ­σβολας του δο­λο­μή­του Σα­τάν, ο­στις διά των πο­λυ­πλό­κων δι­κτύ­ων αυ­του νύ­κτωρ καί κατ΄η­μέ­ραν α­πο­πειρα­ται τήν ε­ξα­πά­τη­σιν των νέ­ων, του­το μέν διά των α­σέ­μνων α­σμά­των καί θε­α­μά­των, του­το δέ διά της ο­ψε­ως των γυ­ναικων καί συ­μπα­θη­τικων ο­μι­λιων αυτων καί διά πολ­λων αλ­λων α­ντι­ξό­ων προ­σβολων, ας μό­νον ο Πνευ­μα­τι­κός Πα­τήρ δύ­να­ται νά ε­ξα­κρι­βώ­ση;

Καί αν οι εν τω κό­σμω ευ­λα­βεις χρι­στια­νοί προ­σέρ­χω­νται συ­νεχως εις τήν Ιε­ράν Με­τά­λη­ψιν, α­νευ προ­η­γου­μέ­νης νη­στεί­ας, πως πα­ρα­καλω ου­τοι θά α­ντε­ξέλ­θω­σι τούς κατά και­ρόν πο­λυει­δεις πει­ρα­σμούς της σαρ­κός καί πως θά μά­θω­σι νά προ­σεύ­χω­νται καί ν΄α­γρυ­πνω­σιν, ενω η νη­στεί­α απ΄αυτων α­πε­λή­λα­το η­τις συ­νο­δεύ­ει τήν προ­σευ­χήν, τήν με­τά­νοιαν, τήν α­γρυ­πνί­αν καί τάς ο­φει­λο­μέ­νας με­τα­νοί­ας;

... ¨ου διά τήν βδε­λυ­ρί­αν δη­λα­δή των βρω­μά­των, ως ε­ξη­γει ο θειος καί α­ρι­στος των θεί­ων Κα­νό­νων ερ­μη­νευ­τής Α­γιο­ρεί­της Νι­κό­δη­μος, ου διά νο­μι­ζο­μέ­νην καί ε­πί­πλα­στον α­σκη­σιν, ου διά κα­τα­φρό­νη­σιν των Ιερων Κα­νό­νων, ου διά τι­να νο­μι­κήν τή­ρη­σιν, αλ­λά δι΄ε­γκρά­τειαν, α­ληθη καί ευ­λά­βειαν, ει γε ο α­γω­νι­ζό­με­νος πά­ντα ε­γκρα­τεύ­ε­ται.¨

Ει δέ καί αυ­τός ο Ιε­ρός Νι­κό­δη­μος εν τω πε­ρί συ­νε­χους Με­τα­λή­ψε­ως βι­βλια­ρίω Αυ­του πα­ρο­τρύ­νει τούς ευ­σε­βεις χρι­στια­νούς εις τήν συ­νεχη Με­τά­λη­ψιν, ο αυ­τός ο­μως εκ­δι­δά­σκει πολ­λα­χου καί πως δει τόν χρι­στια­νόν προ­σέρ­χε­σθαι καί με­τά ποί­ας δο­κι­μα­σί­ας καί συ­ντριβης.

Ο­ταν ο­μως η νη­στεί­α δέν ε­ξα­σκει­ται ε­πα­ξί­ως, η η­με­ρο­νύ­κτιος α­κο­λου­θί­α ε­κλεί­πει, ο θυ­μός, η ε­πι­θυ­μί­α καί η φι­λαυ­τί­α εκ πε­ριου­σί­ας ε­νερ­γου­νται, τά πά­θη της σαρ­κός πρύ­μναν φρε­νός ο­δεύ­ου­σι, τά κερ­δο­σκο­πι­κά τέ­λη με­τά ψευδων καί ε­πα­νει­λημ­μέ­νων τό­κων εκ­πλη­ρου­νται, τό­τε ποί­α πα­ρα­καλω η προ­ε­τοι­μα­σί­α ην ο­φεί­λο­μεν ε­νερ­γειν πρό της Ιερας Με­τα­λή­ψε­ως κα­θώς καί με­τά τήν Ιε­ράν Με­τά­λη­ψιν;

Ε­άν α­νευ των ει­ρη­μέ­νων κα­θη­κό­ντων προ­στρέ­χω­μεν, ως α­πό συ­νη­θεί­ας, εις τήν υ­περ­φυα Με­τά­λη­ψιν των Α­χρά­ντων Μυ­στη­ρί­ων, τό­τε ποί­αν ι­κα­νο­ποί­η­σιν θά δεί­ξω­μεν εις τόν Κύ­ριόν μας Ι­η­σουν η ποιον σταυ­ρόν θέ­λο­μεν α­ρει δια­τε­λου­ντες εν α­νέ­σει, εν τρυφη καί α­να­παύ­σει;

Ταυ­τα σοι ε­γρα­ψα, φίλ­τα­τε μοι κ. Ιω­άν­νη, ου­χί πρός στη­λί­τευ­σιν μό­νον της ει­ρη­μέ­νης προ­φά­σε­ως των μή νη­στευό­ντων πρό της Με­τα­λή­ψε­ως αλ­λά κυ­ρί­ως καί ου­σιωδως διά τούς α­πο­στέρ­γο­ντας τήν νο­μο­θε­σί­αν της νη­στεί­ας καί α­πο­πει­ρω­μέ­νους ε­ξα­λει­ψαι αυ­τήν ως μή συ­νά­δου­σαν δη­θεν πρός τήν τε­λειο­ποι­η­τι­κήν πνευ­μα­τι­κήν α­πο­κά­στα­σιν του α­λη­θους Χρι­στια­νου.

...Μή­πως α­πα­ντες οι θε­ο­φό­ροι Πα­τέ­ρες, οι δια­λάμ­ψα­ντες εν ση­μεί­οις καί θαύ­μα­σι καί στη­ρί­ξα­ντες τήν Ορ­θο­δο­ξί­αν δέν ει­χον ως σω­τή­ριον ο­πλον τήν νη­στεί­αν καί δι΄αυτης τω Θεω δέν ω­κειώ­θη­σαν;

Μή­πως α­παξ ο δί­αυ­λος αυτων δέν διηλ­θεν εν α­κρο­τάτη νη­στεία καί σκλη­ρα­γω­γί­α; Πως λοι­πόν ου­τοι κα­τη­νά­λω­σαν τά σώ­μα­τα αυτων εις τοιαύ­την σκλη­ρα­γω­γί­αν, ε­άν δέν ε­γνώ­ρι­ζον τό χρή­σι­μον της υ­ψο­ποιου νη­στεί­ας;

Ο Ου­ρα­νο­βά­μων Παυ­λος, ο ε­ως Τρί­του Ου­ρα­νου α­να­βάς δέν ε­λε­γεν: ¨υ­πω­πιά­ζω μου τό σω­μα καί δου­λα­γωγω, ι­να μή τοις αλ­λοις κη­ρύ­ξας αυ­τός α­δό­κι­μος γέ­νω­μαι; ¨Καί πά­λιν: ¨Οι δέ του Χρι­στου τήν σάρ­κα ε­σταύ­ρω­σαν σύν τοις πα­θή­μα­σι καί ταις ε­πι­θυ­μί­αις¨; Καί αλ­λα­χου ¨εν νη­στεί­αιας πολ­λά­κις¨;

¨ο εσθίων καί πίνων αναξίως, κριμα εαυτω εσθίει καί πίνει μή διακρίνων τό Σωμα του Κυρίου¨
(Α Κορ. 11)

Ει­δε τοί­νυν, α­γα­πη­τέ μοι Ιω­άν­νη πω­ς ο τοιου­τος καί τη­λι­κου­τος α­πό­στολος υ­πω­πί­α­ζε τό σω­μα καί ε­δου­λα­γώ­γει αυ­τό, ι­να μή τοις αλ­λοις κη­ρύ­ξας, αυ­τός α­δό­κι­μος γέ­νη­ται!Αυ­τήν ταύ­την τήν διά νη­στεί­ας δου­λα­γω­γί­αν ε­χο­ντες α­πα­ντες οι της Εκ­κλη­σί­ας Δι­δά­σκα­λοι ε­γέ­νο­ντο α­λη­θεις κή­ρυ­κες καί ε­πέ­στρε­ψαν τά πε­πλα­νη­μέ­να Ε­θνη, εις τήν της α­λη­θεί­ας ε­πί­γνω­σιν. Εις αυ­τούς ε­φαρ­μί­ζε­ται η ε­ντο­λή του Κυ­ρί­ου μας Ι­η­σου·¨Ου­τω λαμ­ψά­τω τό φως υμων ε­μπρο­σθεν των αν­θρώ­πων­κ. λ. π. ¨.

¨Τεσ­σα­ρα­κο­στήν μή ε­ξου­θε­νει­τε, μί­μη­σιν γάρ πα­ρέ­χει της του Κυ­ρί­ου πο­λι­τεί­ας. Με­τά τήν του Πά­θους ε­βδο­μά­δα μή πα­ρορα­τε Τε­τρά­δα καί Πα­ρα­σκευ­ήν.”

Οι ση­με­ρι­νοί ο­μως Δι­δά­σκα­λοι καί Πνευ­μα­τι­κοί πα­ρα­βαί­νο­ντες εκ συ­στή­μα­τος τήν ε­ντο­λήν ταύ­την, διά του­το καί δέν καρ­πο­φο­ρου­σιν. Ο­ταν ο­μως εν­δεί­ξω­σι καί ου­τοι τό κα­νο­νι­κόν πα­ρά­δειγ­μα της νη­στεί­ας, τό­τε θά ι­δω­σι τήν καρ­πο­φο­ρί­αν της δι­δα­σκα­λί­ας των.

... Αν η­το δυ­να­τόν εκ των α­νε­γνω­ρι­σμέ­νων αυ­τό­θι Ιε­ρο­κη­ρύ­κων καί Δι­δα­σκά­λων νά εν­δείξη α­νυ­πό­κρι­τως μί­αν τοιαύ­την πο­λι­τεί­αν καί νά πα­ρο­τρύνη τούς ευ­σε­βεις χρι­στια­νούς είς τήν δια­τή­ρη­σιν της νη­στεί­ας, καί τό­τε θά ι­δη ου μό­νον εις ε­αυ­τόν με­γί­στην πνευμα­τι­κήν αλ­λοί­ω­σιν, αλ­λά καί εις τούς α­κρο­α­τάς του θά γί­νη πρό­ξε­νος με­γί­στης ω­φε­λεί­ας.

Τό η­θος ο­θεν του ευ­σε­βους χρι­στια­νου εκ της νη­στεί­ας χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται καί ου­χί εκ της α­νέ­σε­ως. Του­το δέ λί­αν ε­ναρ­γως κα­τα­δει­κνύ­ε­ται καί α­πό των ε­να­ντί­ων της πί­στε­ως ημων, διό­τι ο­σοι ε­ναυά­γη­σαν κα­τά τε τό ορ­θό­δο­ξον δόγ­μα καί τήν πί­στιν, α­πα­ντες ου­τοι α­πέρ­ρι­ψαν ο­λο­τελως τήν νη­στεί­αν.

Ταυ­τα εκ κα­θή­κο­ντος Ιε­ρου σοί ε­ξέ­θε­σα α­γα­πη­τέ μοι, πρός λύ­σιν της α­πο­ρί­ας σου καί προ­σπά­θη­σον ο­πως δια­φω­τί­σης καί αλ­λους καί α­κο­λου­θή­σω­σι ου­χί τήν πα­ρο­μαρ­του­σαν και­νήν βιο­τήν της πλα­τεί­ας ο­δου, αλ­λά τήν στε­νήν καί τε­θλιμ­μέ­νην, η­τις θά α­να­γάγη αυ­τούς εις τήν υ­περ­κό­σμιον μα­κα­ριό­τη­τα.

Δα­νι­ήλ Μο­να­χός Α­γιο­γρά­φος

( Ια­νουά­ριος 1901)