Αικατερίνας Μοναχής
Ο ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ
Αθήνα 1984
Το βιβλίο αυτό αφιερώνω
Στους τρεις Μεγάλους
Διδασκάλους μου
Και Οδηγούς μου
ΑΒΒΑ ΑΡΣΕΝΙΟΝ ΤΟΝ ΜΕΓΑ
ΑΒΒΑ ΜΑΚΑΡΙΟΝ ΤΟΝ ΑΙΤΥΠΤΙΟΝ ΤΟΝ ΜΈΓΑ
ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ ΤΟΝ ΣΥΡΟ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Από την αρχαία εποχή, απασχολούσε τη σκέψη όλων των πνευματικών ατόμων και ιδίως τους Φιλοσόφους, το περίφημο θεώρημα και μέγα πρόβλημα, άλυτο κατά τους σοφούς, ο Τετραγωνισμός του Κύκλου. Αυτό το θεώρημα, έχει μεταφορική έννοια όπως και η Αποκάλυψη του πέπλου της Ίσιδος. Τα δύο αυτά μεγάλα προβλήματα, άλυτα κατά τους σοφούς της εποχής εκείνης, έχουν άμεση σχέση με τον φωτισμό και την Θέωση του Ανθρώπου.
Κατά την παλαιά εποχή μιλούσαν συμβολικά και μεταφορικά με διάφορα θεωρήματα, επειδή δεν μπορούσαν να εισχωρήσουν όλοι μέσα στην Γνώση παρά μόνο οι μεμυημένοι, δηλαδή οι πνευματικά μορφωμένοι της εποχής εκείνης. Η Γνώση τότε, ήταν κεκρυμμένη και φυλασσόταν μακριά από τον λαό, μόνον για τους εκλεκτούς του Πνεύματος, τους Φιλοσόφους. Γι’ αυτό, έλεγαν ποιος θνητός θα τολμούσε να αποκαλύψει το πέπλο της Ίσιδος, δηλαδή να φανερώσει στα πλήθη την Αλήθεια; Βρέθηκε ο Ιησούς Χριστός που αποκάλυψε στο λαό την Αλήθεια και τετραγώνισε τον Κύκλο. Για το τόλμημά του αυτό, σταυρώθηκε.
Η αμοιβή αυτού που θα αποκάλυπτε την Αλήθεια, ήταν ο θάνατος. Επειδή το ιερατείο της εποχής εκείνης έκρυβε από το λαό την γνώση και την κρατούσε μυστική. Γι’ αυτό, οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι, δηλαδή οι σοφοί και ιερείς της εποχής εκείνης, κατεδίωξαν με φανατισμό τον Ιησού Χριστό και τον σταύρωσαν.
Πως λοιπόν θα τετραγωνίσουμε τον κύκλο, δηλαδή πως θα περάσουμε στην απέναντι όχθη ή μάλλον ποιο απλά, πως θα φθάσουμε στην θέωση. Καθώς μας είναι γνωστό όλοι οι Άνθρωποι, ανεξάρτητα του δόγματος που ανήκουν, θέλουν να φθάσουν το ΤΕΛΕΙΟ την ΦΩΤΙΣΗ την ΣΩΤΗΡΙΑ και κάθε δόγμα έχει δικό του δρόμο. Κάθε θρησκεία έχει το δικό της δρόμο, αλλά όλες οι θρησκείες συμφωνούν σε ένα βασικό σημείο στη Μυστική Θεωρία. Όλων των θρησκειών ο Μυστικισμός, διδάσκει :
Θέλεις να σωθείς : ΣΤΡΟΦΗ προς τα ΕΣΩ να βρεις το Θεό και να φωτισθείς. Η συνάντηση με τον Ιησού. Λέγουν τα πλήθη : ΗΘΙΚΗ – ΑΓΑΠΗ – ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ. Λέγουν στους Μοναχούς : ΓΙΝΕ ΝΕΚΡΟΣ – ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ – ΗΣΥΧΙΑ – ΣΙΩΠΗ.
Ο Ιησούς Χριστός είπε : Για να βαδίσουμε την ΟΔΟ πρέπει να έχουμε ΑΓΑΠΗ και ΑΥΤΟΘΥΣΙΑ.
Ο Βούδας δίδασκε : Για να βαδίσετε το μονοπάτι, πρέπει ν’ απαλλαγείτε από τις επιθυμίες και να έχετε άρνηση εαυτού.
Ο Μωάμεθ δίδασκε : Για να σωθείτε, ν’ αφήνεστε στο θέλημα του Θεού.
Ο Κομφούκιος δίδασκε : Πρέπει να έχετε ορθή ζωή και διάκριση.
Ο Λάο Τσε δίδασκε : Σώζεστε με την αυτοεκμηδένιση (άκρα ταπείνωση).
Αλλά η υπεροχή του Χριστιανισμού, φαίνεται στο ότι ο Ιησούς, μας αποκάλυψε τον δρόμο της Σωτηρίας δια της πίστης και της αγάπης που εν ονόματι του Ιησού, σώζεσαι με την χάρη Του.
Ο Τετραγωνισμός του κύκλου
Τι είναι το θεώρημα και πως λύνεται
ΗΧΟΣ – ΣΙΓΗ
23/6/1984
Ο Ήχος είναι ο Λόγος , η Κίνηση, η Δράση, ο Ρυθμός, η Αρμονία, (ενώ ο θόρυβος, είναι ακατάστατος ήχος και είναι δυσαρμονία, ο θόρυβος συμβολίζει τον δαίμονα, ενώ ο Ήχος το Θεό). Με τον ρυθμισμένο ήχο που είναι αρμονία, πλησιάζεις στο Θεό. Γι’ αυτό, στα Μοναστήρια, χτυπάνε το τάλαντο, ήχος με ρυθμό, για να ξυπνούν οι Μοναχοί και να υμνούν το Θεό. Εν αρχή ήταν ο Λόγος, ο Ήχος από την Σιωπή ξεπήδησε. Το Όν από το μη Όν. Το Όν ο Υπάρχων ο Λόγος, ο Υιός του Ανθρώπου. Αλλά το Πρώτον είναι ο Πατήρ η Σιγή, η Σιωπή, η Απομόνωση, η Ακινησία το μη Όν (δηλαδή όχι η ανυπαρξία αλλά το ονομάζω έτσι γιατί είναι άπειρο και δεν μπορεί να κατανοηθεί από το Νου του ανθρώπου, όπως λέγει και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης στο περί θείων ονομάτων σελ.137 : «Γι’ αυτό όποιο δεν είναι στημένο κάπου κι είναι άπειρο και αθεμελίωτο και αόριστο ούτε Όν είναι ούτε έχει θέση μέσα στα Όντα»). Θεός είναι άπειρον – αγέννητο – αεί υπάρχων – αδιαίρετο – ακίνητο – αναλλοίωτο (ότι κινείται μεταβάλλεται και φθείρεται) ασχημάτιστο, ενιαίο, άγνωστο, ακίνητο συγχρόνως και κίνηση, δηλαδή Μονάς και Δυάς και Τριάς.
Είναι αδιαίρετο, (δεν κομματιάζεται) – άναρχο, απλό. Είναι ουδέτερο, ούτε γεννιέται, ούτε καταστρέφεται ή και τα δύο μαζί και γεννιέται και καταστρέφεται. Γι’ αυτό ο Θεός δεν συλλαμβάνεται με την ανθρώπινη λογική. Δεν έχει ουσία, ούτε χάνεται, ούτε μεταβάλλεται και είναι διαφορετικό των άλλων. Εφ’ όσον δεν κινείται, δεν αλλάζει μορφή, μένει σταθερό και απόλυτο. Σαν να μην υπάρχει και όμως υπάρχει και είναι πανταχού παρών. Αντιθέτως, το Όν είναι το υπάρχον, το ορατό, το κινητό. Το Δεύτερον (πρόσωπο της Αγίας Τριάδος) είναι ο Υιός, η Αγάπη, η Σοφία, που δρα έξω, ενώ ο Πατήρ δρα μέσα, επειδή είναι η Σιγή, η Ησυχία, η Ακινησία, η Σιωπή.(Π.χ. μέσα είναι ο Μοναχός όταν λέγει : «Δεν υπάρχω για τίποτα από τα έξω, είμαι νεκρός, ο νεκρός δεν μιλά, δεν δρα). Επιφανειακά, φαίνονται δύο άκρα αντίθετα και όμως τα δύο άκρα, ενώνονται το μη Όν, γέννησε το Όν και το Όν προϋποθέτει το μη Όν. Ο Πατήρ έχει μέσα του τον Υιόν και ο Υιός τον Πατέρα. Αλλιώς, δεν μπορούσε να υπάρχει ο Υιός, εάν δεν υπήρχε ο Πατήρ.
Ο Άνθρωπος, το Σύμπαν, η Γη είναι Κύκλοι, γι’ αυτό σ’ αυτούς, επικρατεί η Δυάς, τα ζεύγη των αντιθέτων, δηλαδή, παύση – κίνηση, Σιωπή – Λόγος, Ησυχία – Ήχος, Ευτυχία – δυστυχία, Σιγή – δράση, Χαρά – λύπη, Καλό – κακό. Εάν θελήσεις να φύγεις από τα ζεύγη των αντιθέτων, τότε αποσύρεσαι από το Καλό και κακό και επικρατεί το Ουδέτερο. ΑΚΙΝΗΤΟΣ, (όπως ο Θεός). Δηλαδή, γίνεσαι ΝΕΚΡΟΣ, ο νεκρός, είναι ακινησία, σιωπή, ησυχία, ηρεμία, απάθεια (Αυτές είναι οι Αρετές των Αρετών που έχουν οι Μεγάλοι).
Ας παρομοιάσουμε τον Κύκλο με την ρόδα του αμαξιού. Η ρόδα δρα στην περιφέρεια, κάνει θόρυβο καθώς κινείται, κίνηση, πάνω – κάτω…, πάνω… κάτω..., ενώ το κέντρο δηλαδή, το ξύλο που κρατά την ρόδα, μένει ακίνητο. Δεν κινείται, αλλά πέριξ αυτού, υπάρχει ο ρυθμός. Εάν εξετάσουμε την Ουράνια Ιεραρχία, θα δούμε πως ο θρόνος του Θεού, είναι ακίνητος. Οι Άγγελοι θρόνοι μένουν ακίνητοι, σιωπηλοί και βρίσκονται πιο ψηλά από όλους τους Αγγέλους στο Κέντρο. Μετά έρχονται τα Χερουβείμ και Σεραφείμ τα πέριξ του θρόνου που ψάλλουν με ρυθμό το ίδιο συνεχώς, Αλληλούια. Μετά έρχονται οι εξουσίες που είναι όλο δράση. Ο Πατήρ δεν είναι ορατός, δεν συλλαμβάνεται, δεν υπάρχει, είναι μη Όν, δεν έχει ουσία κι όμως υπάρχει αφού γέννησε τον Υιό τον Όν (τον Υπάρχοντα), ο Υιός ο Υπάρχων, είναι ορατός, φαίνεται, τον βλέπουμε, αλλά γεννήθηκε από τον Αόρατο και Ασχημάτιστο Πατέρα. Γι’ αυτό, όλος ο κόσμος, τρέχει να σωθεί στον Υιό, με την δράση τις καλές πράξεις και την Αγάπη. Οι Μοναχοί που είναι το αντίθετο του κοσμικού δεν δρουν με λογική, γιατί έχουν το παράλογο, το αντίθετο της λογικής και σώζονται με τον Πατέρα, με ακινησία του Νου, σιωπή, ησυχασμό.
Πρώτα, ο κόσμος σωζότανε δια του Αοράτου Πατρός, όπως πάνε και όλα τα άλλα δόγματα, αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολη η σωτηρία σχεδόν ακατόρθωτη, για να σωθούν πρέπει να φθάσουν στην Θέωση. Μόνον οι Ησυχαστές, ένας Ηλίας, ένας Βαπτιστής, ως ερημίτες εσώζοντο. Γι’ αυτό, ο Θεός, έγινε ορατός, έγινε άνθρωπος, ο Υιός του Ανθρώπου που άνοιξε το δρόμο ο Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρ και έτσι δια του Υιού, σώζονται πολλοί. Εδώ, φαίνεται το μεγαλείο του Χριστιανισμού έναντι των άλλων θρησκειών. Σώζονται με τη χάρη. Ο Κύριος, μας άφησε το ευαγγέλιο του. Το Ευαγγέλιο όμως, έχει δύο όψεις, δύο ερμηνείες, την εσωτερική και την εξωτερική, της δράσης και της ακινησίας. Για τους κοσμικούς και για τους Μοναχούς. Σε κάθε νόημα του, έχει δύο έννοιες όπως λένε και οι Άγιοι Πατέρες, αλλιώς, το ερμηνεύει ο Μοναχός, αλλιώς ο Κοσμικός. Γι’ αυτό, είναι Μοναδικό και Μεγαλειώδες, εάν έλεγε τα ίδια στους Μοναχούς και κοσμικούς δεν θα ήταν μοναδικό. Δηλαδή, για τον λαό το Ευαγγέλιο φαίνεται όλο Κίνηση, δράση, έργα, για τον Μοναχό, ερμηνεύεται το αντίθετο ως Ακινησία.
Γι’ αυτό, οι Μυστικοί και Νηπτικοί Πατέρες το ερμηνεύουν διαφορετικά, π.χ. :
1) Λέγουμε όπου δύο και τρεις εκεί είναι ο Χριστός. Εξωτερικά ερμηνεύεται όπου είναι δύο ή τρεις άνθρωποι και προσεύχονται συγχρόνως, εκεί φωτίζονται από την θεία Χάρη και ακούει ο Θεός την προσευχή τους. Εσωτερική ερμηνεία είναι όταν ο Νους και η καρδιά είναι ενωμένες και σκέπτονται το Θεό, φθάνουν στην ένωση, στην Θέωση.
2) «Εν φυλακή ήμην και έλθετε προς εμέ», εξωτερικώς, ερμηνεύεται για τους κοσμικούς : Ότι πρέπει να επισκέπτονται τους φυλακισμένους, εσωτερικώς για τους Μοναχούς και Μυστικούς, είναι να κλεισθείς στον εαυτό σου και να σκέπτεσαι το Θεό.
3) Για τις πέντε μωρές Παρθένες. Δια τους κοσμικούς οι πέντε μωρές ερμηνεύεται ότι δεν είχαν πράξεις, εσωτερικώς οι πέντε μωρές δεν είχαν σοφία, είχαν άγνοια δεν ήταν φωτισμένες, δεν γνώριζαν την Μυστική γνώση. Γι’ αυτό, ότι είναι για τους ΕΣΩ δεν είναι για τους ΕΞΩ, π.χ. τον κοινό άνθρωπο η μοναξιά τον τρελαίνει, τον δαιμονίζει γι’ αυτό ζητά συντροφιά ανθρώπων. Αντιθέτως, τον μοναχό και πνευματικό άνθρωπο τον θρέφει και τον φωτίζει. Γι’ αυτό λέγουμε άλλα τα μέτρα του ενός, άλλα του άλλου. Το φως, άλλοι το βλέπουν, άλλοι το συνειδητοποιούν.
Τα επίπεδα
Υπάρχουν πολλά επίπεδα, και όποιο επίπεδο διαλέξουμε, εδώ στη Γη, σε εκείνο το επίπεδο θα είμαστε και στον Ουρανό. Τα επτά επίπεδα όπως λέγουν και οι επτά Ουρανοί.
1) Ε π ί π ε δ ο ν : Στο πρώτο επίπεδο, βρίσκονται οι άνθρωποι που προβληματίζονται από τα σαρκικά πάθη και αγωνίζονται να απαλλαγούν. Αυτού του επιπέδου είναι οι κοινοί άνθρωποι (αισθησιακοί) εδώ είναι και οι καλλιτέχνες. Μόλις απαλλαγούν, αμέσως αλλάζουν επίπεδο και ανεβαίνουν στο β΄.
2) Ε π ί π ε δ ο ν : Στο δεύτερο επίπεδο, δεν έχουν σαρκικά προβλήματα, έχουν όμως συναισθηματικά και είναι δεμένοι με κάτι που αγαπούν και δεν θέλουν να το αποχωρισθούν. Εδώ είναι οι ποιητές, οι ρομαντικοί, οι συναισθηματικοί.
Όταν ο άνθρωπος μετά από αγώνα νικήσει τον συναισθηματισμό και απαλλαγεί από αυτόν, τότε, ανεβαίνει στο γ΄ επίπεδο.
3) Στο τρίτο ε π ί π ε δ ο, προσπαθεί να ειρηνεύσει στο Νου του. Σ’ αυτό το επίπεδο βρίσκονται οι συγγραφείς. Όταν νικήσει και το Νου, την φαντασία, ανεβαίνει επί ανωτέρου επιπέδου στο τέταρτο και πέμπτο της ψυχής εκεί που βρίσκεται ο Υιός, εδώ είναι οι φιλόσοφοι και στο έκτο και έβδομο όπου εδρεύει το ΠΝΕΥΜΑ, εδρεύει ο Πατήρ. Εδώ, είναι οι Ησυχαστές και Σοφοί. Συμβαίνει πολλές φορές, δύο άνθρωποι του ίδιου επιπέδου, μπορεί να γνωρισθούν με αμοιβαία συμπάθεια, π.χ. ένας θετικός να συμπαθήσει έναν άλλο θετικό και να μείνει αδιάφορος σ’ έναν αρνητικό. Επειδή ο αρνητικός ανήκει σε άλλο επίπεδο. Οι αρνητικοί, είναι κατωτέρου επιπέδου και δεν ταιριάζουν με τους θετικούς που είναι ανωτέρου. Εδώ, δεν θα γράψω άλλα για τα επίπεδα, επειδή το θέμα του βιβλίου δεν είναι τα επίπεδα. Τίποτα, λοιπόν, το απόλυτο στη Γη. Όποιος ομιλεί με απόλυτο τρόπο, είναι εγωϊστής και πλανεμένος και έχει άγνοια των πραγμάτων. Τίποτα το απόλυτο όλα είναι σχετικά.
Ο τετραγωνισμός του κύκλου
1) ΘΕΟΣ 2) ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ 3) ΑΝΘΡΩΠΟΣ
3) Άνθρωπος 2) Θεάνθρωπος 1) Θεός.
Οι κοσμικοί φθάνουν στον θεάνθρωπο τον Χριστό και γίνονται Άγιοι. Οι Μοναχοί φθάνουν στο Θεό στην Θέωση και γίνονται Όσιοι. Οι Άγιοι έχουν τον φόβο του Θεού, οι Όσιοι, δεν έχουν φόβο Θεού έχουν αγάπη και η Αγάπη έξω βγάζει τον φόβο. «Φοβηθείτε τον Κύριον πάντες οι Άγιοι αυτού. Αγαπήσατε τον Κύριον πάντες οι Όσιοι αυτού», (Αγία Γράφη, τα 100 γνωστικά κεφαλ. Αγ. Διαδόχου, σελ. 49).
Ο Κύκλος, λοιπόν, είναι ΑΓΩΝΑΣ και ΔΡΑΣΗ. Παλεύουν αιώνια το καλό και το κακό, η χαρά και η λύπη, η ευτυχία και η δυστυχία (τα ζεύγη των αντιθέτων). Λέγονται έτσι διότι εφ’ όσον είναι πάνω στον κύκλο, ο κύκλος γυρίζει και το ένα διαδέχεται το άλλο, π.χ. βάλλεται σε μια ρόδα επάνω το όνομα χαρά, κάτω γράψετε λύπη και γυρίστε την άλλοτε έρχεται επάνω προς το μέρος σας η χαρά άλλοτε η λύπη, εφ’ όσον γυρίζει η ρόδα είναι αδύνατον να σας έρχεται μόνο η χαρά. Γι’ αυτό λέγονται τα ζεύγη των αντιθέτων, γιατί το ένα συμπληρώνει το άλλο. Όταν όμως, φύγεις από τον κύκλο δεν υπάρχει ούτε αγώνας, ούτε δράση, ούτε χαρά, ούτε λύπη, ΤΙΠΟΤΑ. Ο Κύκλος λοιπόν, είναι η κίνηση, η δράση, ο Αγώνας και σου λέει Αγωνίσου.
Το τετράγωνο είναι η Ακινησία, η σιωπή, η ησυχία, η Ένωση, (και η σιωπή είναι υπεράνω όλων, ΝΕΚΡΟΣ).
ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΣ : Ο κύκλος γεωμετρικώς τετραγωνίζεται ως εξής : Με βάση το κέντρο, τραβάμε μία ευθεία και μία κάθετο και σχηματίζουμε ένα Σταυρό. Ενώνουμε τα άκρα του Σταυρού και σχηματίζεται ένα τετράγωνο. Μόλις, σχηματισθεί το τετράγωνο, ακινητοποιείται ο Κύκλος. Αυτή είναι η λύση, η Ακινησία.
ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΣ ή ΑΛΛΗΓΟΡΙΚΩΣ : Ερμηνεύεται ως εξής : Κύκλος είναι ο άνθρωπος (μικρός κύκλος) το Σύμπαν είναι (μεγάλος κύκλος). Καθώς σας είναι γνωστό όταν ο Άνθρωπος στραφεί προς τα ΕΣΩ και νεκρώσει τα ΕΞΩ, τότε φθάνει στην Θέωση, δηλαδή στο τέλος, ενώνεται με το Θεό. Γι’ αυτό ο Μοναχός, είναι η εξαίρεση, γιατί είναι νεκρός από κάθε δράση ή κίνηση. Τα έξω, είναι εύκολα, δράση, τα έσω είναι δύσκολα. Σιγή. Αλλά φωτίζεσαι με σιγή και σιωπή. Πως, όμως, φθάνεις στο κέντρο, πως φθάνεις στον Πατέρα, πως τετραγωνίζεις τον κύκλο; Π.χ. είσαι στην περιφέρεια και στρέφεσαι προς τα μέσα προς το κέντρο του Κύκλου. Επειδή όσο κοιτάς προς τα έξω, δεν βλέπεις το κέντρο, μόλις λοιπόν στραφείς προς το κέντρο, φωτίζεσαι από μία ακτίνα, ακολουθείς την ακτίνα βαδίζοντας προς το κέντρο του Κύκλου, αγωνίζεσαι με την ενέργεια του Λόγου. Η Ακτίνα είναι το Άγιο Πνεύμα, η ενέργεια του Λόγου είναι ο Υιός και δια μέσον του Υιού, φθάνεις στον Πατέρα. Όταν φθάσεις στο κέντρο, εκεί ακινητοποιείς κάθε δράση σώματος και σκέψεως. Με απλά λόγια, φωτίζεσαι, γνωρίζεις τον Θεό. Δηλαδή, στην αρχή γνωρίζεις (Άγιο Πνεύμα), ξεκινούν με Αγάπη και Σοφία (Υιός) και φθάνεις στην Σιγή (Ησυχία – Σιωπή) στην Απάθεια (Πατήρ).
Δηλαδή, όπως λένε οι Όσιοι Μυστικοί και Νηπτικοί Πατέρες, στην αρχή, γνωρίζεις ότι πρέπει συγκεντρωμένος να λέγεις την ευχή, την λες δυνατά με τον λόγο, μετά σιωπηλά με το Νου, από την κίνηση του σώματος, πηγαίνουμε στην κίνηση του Νου και όταν φωτισθείς σταματά τελείως η ευχή. Βρίσκεσαι στην θέωση στην Ακινησία. Τετραγωνίζεις τον κύκλο σημαίνει ελευθερώνεται από τα ζεύγη των αντιθέτων (δράση) και γίνεσαι νεκρός.
Το σώμα βρίσκεται στο 2 (ύλη) είναι κίνηση, πρέπει να κινείται γιατί είναι ορατό και η ακινησία το καταστρέφει. Αντιθέτως, η ψυχή, ο Νους που είναι αντίθετα της ύλης, αόρατα βρίσκονται στο 1 (πνεύμα) πρέπει να έχουν ακινησία. Δηλαδή, η ακινησία του Νου είναι να μην σκέπτεσαι τίποτα να τηρεί σιγή. Να είναι απλούς, η κίνηση τον κάνει πολλαπλού τον καταστρέφει. Πως όμως, θα καθορίσουμε τον Νου για να προχωρήσει στην ακινησία. Αρχίζουμε με τον διαλογισμό (δηλαδή διάκριση στη σκέψη – ανάλυση – κατανόηση). Να αποβάλλουμε από το Νου κάθε τι άχρηστο και αφού πετούμε κάθε είδους υλική σκέψη σκεπτόμαστε συνεχώς τον Ιησού και λέγουμε συνεχώς το όνομά Του, για να φωτισθούμε, όταν φωτισθούμε. Ο Νους σιγάζει και δεν σκέπτεται τίποτα. ( Είναι η σιωπηλή νοσταλγία του ουρανού), γιατί ήρθε η ένωση με τον Θεό. Ό,τι σκέπτεσαι έρχεται και ενώνεται μαζί σου, σκέπτεσαι συνεχώς το Θεό, θα ‘ρθει και θα ενωθεί μαζί σου και τότε δεν χρειάζεσαι τίποτα, έχεις τα πάντα.
Τα 4 στάδια
Τα 4 ζώα της αποκαλύψεως, τα 4 ζώα των ευαγγελιστών είναι τα 4 στάδια του ανθρώπου.
1) ΤΑΥΡΟΣ, είναι το πρώτο στάδιο όπου βρίσκονται οι κοινοί, χρειάζεται αγώνας, για να νικηθούν τα πάθη, πρακτική ζωή, γιατί ταύρος σημαίνει υποταγή στις επιθυμίες στα πάθη και προσκόλληση. Χρειάζεται αγώνας, καλλιέργεια των αρετών, υπακοή, νηστεία, προσευχή, όλα σχεδόν τα χριστιανικά βιβλία, γράφονται για το στάδιο αυτό που είναι πολλοί.
2) ΛΕΩΝ, είναι το δεύτερο στάδιο. Λέων, σημαίνει ότι κυριαρχεί στα πάθη. Αγωνίζεσαι και νικάς. Στο στάδιο αυτό, ως αρετή, καλλιεργείται η Νοερά Προσευχή.
3) ΑΕΤΟΣ, είναι το τρίτο στάδιο, ο αετός σημαίνει ότι ελευθερώθηκε από τα πάθη, δεν είναι δεμένος με τίποτα, αδιαφορεί για τα της Γης, είναι η απελευθερωμένη ψυχή που ως αρετή έχει τον θείο έρωτα.
4) ΑΓΓΕΛΟΣ, είναι το τέταρτο στάδιο της απολύτρωσης, της Ένωσης, της θέωσης, του φωτός.
Τι είναι Μοναχός
Ο Μοναχός, είναι ο εραστής του Θεού, δηλαδή ο αφιερωμένος του, ο αφοσιωμένος του. Από έναν κοινό άνθρωπο, ο Θεός, θα ζητήσει νηστεία, προσευχή, μετάνοια, από τον εραστή του, θα ζητήσει αφοσίωση και αγάπη. Ο μοναχός, ανήκει μόνο στο Θεό και αυτός μόνο τον εξουσιάζει και καμία άλλη κοσμική εξουσία. Απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος, όλος ο μοναχός πιστεύει το αντίθετο (Ιωάννης της Κλίμακος).
Ο μοναχός είναι το αντίθετο του κοσμικού. Π.χ. αν ο κοσμικός είναι κύκλος, κίνηση, δράση και ζει μέσα στα ζεύγη των αντιθέτων, ο μοναχός είναι τετράγωνο, ησυχία, σιωπή και ζει στο κέντρο, χωρίς να τον αγγίζουν τα ζεύγη των αντιθέτων. Ο μοναχός είναι η εξαίρεση, το αντίθετο του κοσμικού. Δηλαδή, όλες οι αρετές του κοσμικού είναι ελαττώματα για τον Μοναχό και οι αρετές του Μοναχού δεν είναι αρετές για τον κοσμικό. Δηλαδή, ο κοσμικός είναι δράση, αγώνας.
Ο μοναχός είναι ακινησία, δεν αγωνίζεται, ησυχάζει. Ο κοσμικός, είναι δεμένος με τη Γη. Ο μοναχός είναι ελεύθερος. Ο κοσμικός είναι κήρυγμα, ο μοναχός σιωπή. Ο κοσμικός έχει εγωϊσμό. Ο μοναχός ταπείνωση.
Ο κοσμικός, στηρίζεται στη λογική, ο Μοναχός έχει το παράλογο. Ο κοσμικός απολαμβάνει το φαγητό, τα σαρκικά πάθη, ο Μοναχός λιτός στο φαγητό, απέχει τελείως από τις σαρκικές απολαύσεις και τηρεί Παρθενία.
Ο κοσμικός έχει γένος. Ο Μοναχός, δεν έχει. Ο κοσμικός, είναι ζωντανός. Ο Μοναχός, είναι νεκρός. Δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν μιλά.
Ο κοσμικός, είναι κοινωνικός. Ο Μοναχός ακοινώνητος. Ο κοσμικός έχει πατρίδα, συγγενείς. Ο Μοναχός, δεν έχει ούτε πατρίδα, ούτε συγγενείς και ούτε εξουσιάζεται από τις κοσμικές αρχές γιατί είναι ουρανού πολίτης.
Γι’ αυτό ο Μοναχός είναι ανώτερος του κοσμικού και ανώτερος από κάθε αρετή του κοσμικού (ελεημοσύνη, κήρυγμα, καλές πράξεις). Αυτές είναι απαγορευμένες για τον Μοναχό. Ο Μοναχός από τη φύση του, είναι σκληρός και αδιάφορος, ενώ στον κοσμικό η αδιαφορία για τον πλησίον και η σκληρότητα αποτελεί αμάρτημα. Απ’ ότι πιστεύει ο κόσμος, όλος ο Μοναχός πιστεύει το αντίθετο.
Το Ευαγγέλιο, έχει δύο ερμηνείες, την εξωτερική και την εσωτερική. Η εξωτερική είναι για τους κοσμικούς και έχει δράση, η εσωτερική είναι για τους Μοναχούς. Οι κοσμικοί καλλιεργούν τις αρετές, οι Μοναχοί αποκτούν τις μητέρες των αρετών ( Αγάπη – Αλήθεια – Σοφία – Σιωπή – Ησυχία – Απάθεια).
Στην ουράνια ιεραρχία, οι Μοναχοί είναι Θρόνοι, είναι Σεραφείμ, Εξαπτέρυγα, Χερουβείμ. Ενώ οι κοσμικοί, είναι Άγγελοι. Ιδού, πως είναι η Ιεραρχία στον Ουρανό. Από το βιβλίο του Ισαάκ του Σύρου σελ. 331 (εκδ. Ρηγοπούλου) :
Α΄ ΤΑΞΗ (Ανωτέρα) : 1. Θρόνοι = Σιωπή – ακινησία μένουν ακοίμητοι φρουροί στον θρόνο του Θεού 2. Χερουβείμ = Σοφία Σεραφείμ = Αγάπη.
Β΄ ΤΑΞΗ (Μεσαία) : 1. Κυριότητες = έχουν εξουσία παντού 2. Δυνάμεις 3. Εξουσίαι.
Γ΄ ΤΑΞΗ (Κατωτέρα) : 1. Αρχαί = διοικούν τον αιθέρα 2. Αρχάγγελοι = φύλακες 3. Άγγελοι = απεσταλμένοι.
Οι αρχές του Μοναχισμού είναι :
Αυτά που δίδαξαν οι Μεγάλοι διδάσκαλοι του Μοναχισμού :
1. «ΦΕΥΓΕ – ΣΙΩΠΑ – ΗΣΥΧΑΖΕ» ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ.
2. «ΜΟΝΑΧΕ ΦΕΥΓΕ ΚΑΙ ΣΩΖΟΥ» ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ.
3. «ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΕΙΣ ΓΙΝΕ ΝΕΚΡΟΣ» ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ.
4. «ΥΠΕΡ ΠΑΝΤΑ ΤΗΝ ΣΙΩΠΗΝ ΑΓΑΠΗΣΟΝ» ΙΣΑΑΚ Ο ΣΥΡΟΣ.
Αρχές του Μοναχού
1. «Κατά Μόνος εἶμι ἐγώ» Ρκ΄ ψαλμ. Δαυΐδ.
2. «Ἒχε πάντοτε ὑπ΄ ὂψιν σου ὃτι δεν ὑπάρχει ἄλλος ἐπι τῆς γῆς παρά σύ Μόνος και ὁ Θεός» σελ. 377, ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ.
3. «Ὁ ἀπαθής βρίσκεται μέσα στο Θεό και ὁ Θεός μέσα στον Ἀπαθή» Εὐεργ. Δ΄ τόμος σελ. 377 (ἄβ. Ἠσαΐου).
4. «Ἡ ἐλεημοσύνη, ἒχει διαταχθῆ για τους κοσμικούς γι΄ αὐτό δεν πρέπει ὁ μοναχός να προσφέρει» Εὐεργ. Γ΄ τόμος σελ. 613 (Ἁγ. Συγκλητική).
5. « Ὃταν ρώτησε τον Ἀρσένιον τον Μέγα ἓνας μοναχός ἄν πρέπει να προσφέρη ὑπηρεσία σε ἀσθενεῖς μοναχούς τῆς ἐρήμου που ἒχουν ἀνάγκη, εἶπε ὁ Μέγας Ἀρσένιος : Αὐτές οἱ σκέψεις εἶναι τοῦ διαβόλου. Πήγαινε, τρῶγε, πίνε, κοιμήσου, ἀλλά μεῖνε κλεισμένος στο κελί σου και θα σωθῆς» Γ΄ τόμος Εὐεργ. Σελ. 91.
Δηλαδή, ο μοναχός δεν πρέπει να ασχολείται με τα έξω, όχι Ιεραποστολή, όχι καλές πράξεις. Αυτό προστάζει ο Αββάς Αρσένιος ο Μέγας, ο Βασιλεύς των Ησυχαστών ο Μέγας αυτός ησυχαστής που είχε φθάσει στη θέωση. Μείνε μοναχέ, στο κελί σου, τρώγε, πίνε, κοιμήσου, αλλά να μείνεις μέσα και έτσι θα σωθείς, έτσι τετραγωνίζεις τον Κύκλο. Μοναχέ φεύγε και σώζου. Προστάζει ο Αρσένιος δηλαδή, μοναχέ φεύγε μακριά από τον κόσμο, απομονώσου στον εαυτό σου και θα σωθείς. Το σύνθημα του Μεγάλου Αρσενίου είναι : Φεύγε – σιώπα – ησύχαζε, και μόνον αυτές οι λέξεις κλείνουν ολόκληρη την θεωρία του Μοναχισμού. Όταν τις εφαρμόσεις τετραγωνίζεις τον κύκλο και φθάνεις στην θέωση (ένωση με το Θεό).
Αυτό ισοδυναμεί με εκείνο που απάντησε ο Μέγας Ησυχαστής Μακάριος, ο Αιγύπτιος. Πως θα σωθώ τον ρώτησε ένας μοναχός, και του είπε : «ΓΙΝΕ ΝΕΚΡΟΣ». Μόνο αυτές οι λέξεις έχουν ολόκληρη την διδασκαλία του μοναχισμού, δεν χρειάζεται τίποτα άλλο αν εφαρμόσεις αυτό τετραγωνίζεις τον κύκλο, και φθάνεις στη θέωση.
Αλλά τι λένε οι άλλοι Όσιοι Πατέρες στην ουσία, τα ίδια λένε με τον Αρσένιο και το Μακάριο.
6. Ἐάν δεν πεῖ ὁ ἄνθρωπος ὃτι σ’ αὐτόν τον κόσμο μόνον ἐγώ και ὁ Θεός ὑπάρχουμε δεν θα εὕρη ἀνάπαυση ψυχῆς» Εὐεργ. Γ΄ σελ. 110, Ἀββᾶ Ἁλωνίου.
7. « Εἶναι φυλακή να κάθεσαι στο κελί σου και να θυμᾶσαι συνεχῶς τον Θεό. Αὐτή την Φυλακή ἐννοῦσε ὁ Κύριος ὃταν ἒλεγε : Ἐν φυλακῆ ἤμην και ἒλθετε προς ἐμε (Ματθ. Κε΄ παρ. 36), Εὐεργ. Γ’ τόμος σελ. 109, Ἀβ. Ἰωάννης.
8. «Ἐργασία τοῦ μοναχοῦ εἶναι να ἒχει στραμμένη διαρκῶς την προσοχή του στον Θεό, χωρίς καμία ἂλλη σκέψη και φροντίδα» Εὐεργ. Γ’ τόμος σελ. 133.
9. «Ὁ μοναχός που ἐμπλέκεται σε κοσμικές ὑποθέσεις και κοσμικές φροντίδες, κατακομματιάζει τον ἑαυτό του, καταστρέφεται … ἀπέτυχε» Δ’ τόμος Εὐεργ. σελ. 449 (Ἁγ. Ἐφραίμ).
Δηλαδή, ο μοναχός αυτός, αφήνει το κέντρο και πάει στην περιφέρεια, αφήνει το τετράγωνο και πάει στον κύκλο.
10. «Ἐάν δεν ἀρνηθῆς ὃλα τα πράγματα τοῦ κόσμου τούτου, δεν μπορεῖς να γίνης μοναχός» Εὐεργ. Α’ τόμος σελ. 583 (Ἁγ. Ἐφραίμ).
11. «Ἡ θεωρία τῶν κοσμικῶν, βλάπτει τους μοναχούς» Ἰσαάκ Σύρου σελ. 445).
12. «Ἡ σιωπή εἶναι το Μυστήριο τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, ὁ λόγος ὄργανο τοῦ κόσμου» σελ. 450 Ἰσαάκ Σύρου.
13. «Για να ἑνωθῆς με τον Χριστόν πρέπει να ἀποφεύγης ὃλους τους ἀνθρώπους» σελ.473 Ἰσαάκ Σύρος.
14. «Ἠρεμῆστε και να γνωρίσετε ὃτι ἐγώ εἶμαι ὁ Θεός, ὃτι ἐγώ εἶμαι ἡ ΑΠΑΘΕΙΑ» Ἰωάν. Κλίμακος σελ. 373.
15. «Ἡ σιωπή τοῦ πνεύματος εἶναι ἀνωτέρα τῆς προσευχῆς» Μυστ. Θεολ. Ἀνατ. ἐκκλ. σελ. 246.
16. Ἀββᾶ Δωροθέου σελ. 277 «Ὁ μοναχός εἶναι πλήρης ἀποταγῆς πατρίδος, συγγενῶν, κτημάτων, χρημάτων». Δηλαδή, ο μοναχός δεν έχει πατρίδα, συγγενείς, επειδή είναι νεκρός για τη γη, διότι ανήκει στον ουρανό.
Ο μοναχός, δεν είναι δράση, δεν είναι ιεραποστολή, μόνον ο αποτυχημένος μοναχός που αποτυγχάνει εσωτερικώς, δρα εξωτερικώς. Ο μοναχός είναι εξαίρεση, είναι αυτός που τετραγώνισε τον Κύκλο και έφθασε στη Θέωση.
17. Λόγος Ασκ. Ιωάν. Καρπαθίου Φιλοκαλία Α’ τόμ. σελ. 297 :
«Μη θελήσεις ποτέ μοναχέ να μακαρίσεις περισσότερο από τον μοναχό τον κοσμικό, που έχει γυναίκα και παιδιά και ευχαριστείται γιατί κάνει το καλό σε πολλούς και εργάζεται την ελεημοσύνη και δεν πειράζεται καθόλου από τους δαίμονες, πιστεύοντας ότι εσύ ευαρεστείς λιγότερο από εκείνον το Θεό. Ούτε να ελεεινολογείς τον εαυτό σου σαν να έχεις χαθεί και αν είσαι πολύ αμαρτωλός έχεις μεγαλύτερη αξία στα μάτια του Θεού από την μεγάλη αρετή του κοσμικού».
«Οι κοσμικοί, ενώ ούτε προσεύχονται, ούτε αγρυπνούν, χαίρονται και ευφραίνονται και επιτυγχάνουν και περνούν τη ζωή τους με ευθυμία». «Είναι δε περισσότερο αναγκαία η δική σου ακαθαρσία από την μεγάλη καθαρότητα των κοσμικών, και όταν εσύ λέγεις ω Μοναχέ ήμαρτον εις τον Κύριο, σου δίδεται η απάντηση, συγχωρούνται οι αμαρτίες σου. Εγώ θα τις εξαλείψω και δεν θα τις θυμηθώ». «Και πάλι εσύ αγανακτείς γιατί βλέπεις να μην πειράζονται καθόλου οι κοσμικοί. Αλλά γνώριζε ο σατανάς δεν έχει ανάγκη να πειράζει αυτούς που μόνοι τους πειράζονται με τις βιοτικές φροντίδες που έχουν». «Έτσι, έχω γράψει πολλά για να μην μακαρίζουν από ‘δω και πλέον κανένα κοσμικό οι μοναχοί, αλλά μόνον τον εαυτό τους που χωρίς καμία αντίρρηση είναι ανώτεροι και λαμπρότεροι και ενδοξότεροι από τους Βασιλείς, που φορούν το στέμμα γιατί παρίστανται πάντοτε πλησίον του Θεού».
Δεν μπορούν όλοι να φορέσουν το αγγελικό Σχήμα, το μοναχικό. «Οὐ πάντες χωροῦσι το Σχῆμα τοῦτο». Ο μοναχός, είναι ελεύθερος, γι’ αυτό δεν έχει καμία προσκόλληση, δεν τον αγγίζει ο πόνος, η χαρά, το κέρδος, η ζημία, η άνοδος, η πτώση, η φροντίδα για τους άλλους, ο φόβος, ούτε είναι προσκολλημένος σε κανένα πλάσμα.
Συμεών ο Νέος Θεολόγος (φώτιση – Θέωση, σελ. 107) :
«Αρχικά είναι επικοινωνία με το Άγιο Πνεύμα που εκδηλώνεται ως παρουσία Φωτός, ακολουθεί επικοινωνία με τον Υιό και ολοκληρώνεται με τον Πατέρα» (Η δόξα του Θεού υποχωρεί, όταν ο άνθρωπος στραφεί στην δόξα του κόσμου).
«Ο κόσμος σκοτεινός και ξένος είναι προς τα μυστήρια του Θεού» σελ. 110. «Βασική προϋπόθεση στον άνθρωπο που θέλει να έρθει σε προσωπική επικοινωνία με το Θείο Φως είναι η απάρνηση του σκοτεινού κόσμου». «Ο φωτισμένος δεν έχει λύπη, φθόνο, ούτε οργίζεται, ούτε ταράσσεται, έχει ταπείνωση, αυτοσυγκέντρωση, δεν έχει ανάγκη από τίποτα, ο ενωμένος με τον Θεό δεν έχει ανία, μοναξιά». «Η απάθεια δεν είναι συναίσθημα αλλά αταραξία. Η ΑΠΑΘΕΙΑ είναι υπεράνω της Αγιότητος» σελ. 146. «Πολλοί μεν οι Άγιοι ολίγοι οι απαθείς». ΑΠΑΘΕΙΑ = απάρνηση του κόσμου. Ο Απαθής είναι νεκρός.
Μερικές αλήθειες
v Αν δεν κυριαρχήσεις πάνω στην επιθυμία, η Αλήθεια δεν θα λάμψει μέσα σου.
v Όταν γνωρίσεις την ΑΛΗΘΕΙΑ, έχεις γίνει η ΑΛΗΘΕΙΑ.
v Ο Θεός είναι ΠΝΕΥΜΑ και στο ΠΝΕΥΜΑ είναι η ελευθερία (Β’ Κορινθ. 3, παρ. 17).
v Όταν η ζωή μας είναι αφιερωμένη στο Θεό, δεν θέλουμε τίποτα.
v Όταν αγαπάς τη σάρκα, είσαι σάρκα, όταν αγαπάς το Πνεύμα είσαι Πνεύμα.
v Όταν ο νους και η καρδιά απορρίπτουν όλα τα γήινα και κρατούν μόνο τον Κύριο, τότε δεν χρειάζεται αγώνας και προσευχή, θα ‘ρθει ο Κύριος.
v Η πιο δυνατή διδασκαλία και πιο δυνατό κήρυγμα είναι όταν διδάσκεις με σιωπή.
v Υπάρχουν διάφορα επίπεδα στον Ουρανό, αλλά από ‘δω θα διαλέξουμε το επίπεδο που θα πάμε.
v Η απελευθερωμένη ψυχή έχει αταραξία.
v Η δράση οδηγεί στην πολλαπλότητα.
v Πνεύμα ασκητισμού έχουν αυτοί που έχουν αυτοκυριαρχία και αδιαφορία.
v Για ν’ ανεβεί κανείς στο Θεό πρέπει να καταδυθεί στα βάθη τους εαυτού του. Αν θέλεις να ερευνήσεις τα βάθη του Θεού, εξερεύνησε τα βάθη του δικού σου πνεύματος.
v Αυτοί που δεν έχουν γένος έχουν ξεχάσει να έχουν επιθυμίες, ζουν ως άγγελοι.
v Προσέχετε τι τρώτε γιατί το σώμα σας είναι ό,τι τρώτε και το Πνεύμα σας, ό,τι σκέπτεστε.
v Ο διχασμένος είναι σκότος. Ο ενωμένος Φως.
v Η ένωση γίνεται όταν ο Νους είναι ήρεμος και όχι ταραχώδης.
v Για να ηρεμίσει ο νους, φεύγεις μακριά από την ταραχή και πολλαπλότητα (κόσμου) μέσα στη φύση και λες το όνομα του Ιησού.
v Όταν ο νους έχει έμμονες ιδέες και ανησυχίες έχεις ταραχή.
v Μπορεί να ‘σαι στο Μοναστήρι και ο νους να είναι ταραχώδης και να είσαι στον κόσμο και ο νους να είναι ήρεμος (του Φιλοσόφου, του Πνευματικού ανθρώπου).
v Όταν είσαι μόνος έχεις το Θεό.
v Όταν γίνεις εσύ σωστός όλους θα τους δεις σωστούς. Όταν εσύ, είσαι λάθος, όλους τους βλέπεις λάθος.
v Όταν είσαι σαρκικός χρειάζεσαι πολλές νηστείες αγρυπνίες, όταν είσαι πνευματικός δεν χρειάζεσαι τίποτα.
v Ο μοναχός, είναι απάρνηση του Κόσμου, όταν ζει στον κόσμο και με τους κοσμικούς είναι αποτυχημένος.
v Το παν είναι να ζεις στη γη χωρίς να συμμετέχεις στα της γης, όταν αυτό πετύχεις, δεν χρειάζεται ούτε υπακοή, ούτε έρημος, γιατί νίκησες τον κόσμο.
v Ο Μυστικός και ο μοναχός είναι νεκρός για τη γη για την ύλη και ζωντανός για τον Ουρανό, για το Πνεύμα.
v Ο σοφός και ο τρελός μοιάζουν, δηλαδή έχουν κοινά σημεία. Κάνουν ότι δεν κάνουν οι άλλοι. Η διαφορά είναι ότι, ο μεν τρελός τα κάνει χωρίς να ξέρει γιατί, ο δε σοφός τα κάνει και γνωρίζει γιατί τα κάνει. Λένε «θέλεις να γίνεις θεός, γίνε εξαίρεση και κάνε ότι δεν κάνουν οι άλλοι».
v Η ασθένεια, έρχεται για τρεις λόγους : 1. Προς συνετισμό, αυτό συμβαίνει στους κοινούς ανθρώπους, όταν σφάλλουν κάπου, έρχεται η ασθένεια, για να διορθώσουν το σφάλμα τους 2. Για φωτισμό, αυτό συμβαίνει στους πνευματικούς ανθρώπους, τους συμβαίνει ένα ατύχημα για να φωτισθούν ή να αλλάξουν επίπεδο 3. Προς διδαχή για να διδαχθούν κάτι.
v Μυστικός δείπνος είναι εσωτερική λέξη και σημαίνει συνεστιάζω μυστικά μετά του Θεού. Και συντρώγουμε με το Θεό. 1. Όταν τρώμε κατά μόνας (όπως οι ησυχαστές) 2. Όταν τρώμε και δεν σκεπτόμαστε τίποτα, παρά μόνον τι τρώμε, επειδή τρώμε το σώμα και το αίμα του Κυρίου 3. Όταν τρώνε πολλοί μαζί με σιωπή, σκεπτόμενοι το Θεό χωρίς να ακούνε, χωρίς να μιλούνε, χωρίς να βλέπουνε τίποτα παρά μόνον αυτό που τρώνε, τότε μόνο ξαναζούμε τον μυστικό δείπνο του Κυρίου που γίνεται η αναπαράσταση στη Θεία Κοινωνία. Γι’ αυτό η ώρα του φαγητού είναι ιερή, επειδή γίνεται με πλήρη σιωπή και προσοχή. Αλλιώς, όταν τρώμε υπό άλλες συνθήκες, μιλούμε, βλέπουμε, ακούμε, είναι του πονηρού γιατί καταστρέφουμε τον Μυστικό Δείπνο και δεν βάζουμε Θεό μέσα μας, αλλά το σατανά.
v Η διαφορά του μοναχού με τον κοσμικό, είναι και στο φαγητό. Ο μεν κοσμικός τρώγει με θόρυβο, μιλά και ακούει ομιλίες, ο δε μοναχός τρώει σε άκρα σιωπή και ησυχία χωρίς να ακούει τίποτα, χωρίς να μιλά, χωρίς να σκέπτεται παρά μόνον με προσοχή βλέπει τι τρώει και θυμάται τα λόγια του Κυρίου κατά το Μυστικό Δείπνο. Ούτε και την ευχή δεν λέγει όταν τρώει.
v Ο Θεός φανερώθηκε ως θέληση, ως λόγος, ως ενέργεια.
v Όταν μιλάς, υπάρχει το εγώ και το εσύ, όταν σιωπάς δεν υπάρχουν.
v Όταν είσαι ΕΞΩ, κυνηγάς τις σκιές, όταν βρίσκεσαι ΜΕΣΑ, συναντάς το Θεό.
Από τον Μάξιμο τον Ομολογητή
Ø Η κίνηση ανήκει στην φύση της δημιουργίας κι ότι παρόλα αυτά σταματά μέσα στο Θεό. Σύμφωνα μ’ αυτόν, η στασιμότητα της δημιουργίας μέσα στο Θεό, είναι ταυτόχρονα κίνηση.
Ø Και ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, ομιλεί για στάση κινητή ή κίνηση στάσιμη των ψυχών.
Ø Ο Λόγος είναι το Πρόσωπο που μιλάει.
Ø Η κίνηση είναι αιτία κακίας. Αυτό έλεγε, ο Ευάγριος ο Ποντικός.
Ø Επειδή ήταν Λόγος, δεν ήταν ούτε υπάκουος, ούτε ανυπάκουος.
Ως Θεός Λόγος από τη φύση του, ήταν ελεύθερος από υπακοή και παρακοή.
Ø Ο Ιησούς ήταν άνθρωπος αληθινά κατά την ουσία του ολόκληρη. Της ουσίας αυτής ως απόδειξη, είναι φυσική του ενέργεια. Χωρίς αυτήν, υπάρχει μόνο το μη ον, γιατί μόνο αυτό που δεν υπάρχει καθόλου δεν έχει ούτε κίνηση, ούτε ύπαρξη.
Ø Αν δεχθούμε πρώτον ότι το θείο είναι ακίνητο, επειδή γεμίζει τα πάντα και κινητό, κάθε τι που έλαβε το είναι και το μη είναι, επειδή οπωσδήποτε φέρεται προς κάποια αιτία και δεύτερο ότι κανένα κινητό δεν σταμάτησε ακόμα, τότε κανένα κινητό δεν σταμάτησε επειδή δεν πέτυχε ακόμα το έσχατο επιθυμητό.
Ø Ήταν αγέννητο, άναρχο και ακίνητο μη διαθέτοντας τρόπο να κινηθεί προς κάτι. Βγαίνει έξω από την φύση των όντων, επειδή δεν υπάρχει για χάρη κανενός.
Ø Στο Θεό, ανήκει μόνο το τέλος, η τελειότητα, η απάθεια, επειδή ο Θεός είναι ακίνητος και απαθής, ενώ το δημιούργημα κινείται προς το Θεό.
Ø Αληθινά Σάββατα είναι η ανάπαυση, που περιμένει τον πιστό του Θεού, όπου ο κόσμος εσταυρώθη, έχει αποκοπή, δηλαδή από τα κοσμικά και έφθασε σε δικό του τόπο πνευματικής ανάπαυσης, αυτός που έφθασε δεν θα κινηθεί πια από τον τόπο του, επειδή υπάρχει ησυχία και αταραξία.
